Kesyon ensalibrite nan vil wanament te toujou yon deba san fen akoz de yon pakèt majistra irèsponsab kap defile nan tèt mèri a depi plizyè lane. Men depi aprè lansman fèstivite kanavalèsk yo ak prezantasyon ofisyèl komite kanaval la nan wanament, deba yo relanse. Anpil moun kwè si komite a vle vann bèl imaj de wanament jan yo ap klèwonnen sa a, fòk gen bon pase men ki fèt nan kesyon pwòpte vil la ak kiraj kèk kanal. Men si nou mete sou kote moun ki kwè moman an pa pwopis pou òganize kanaval la, gen kèk lòt sitwayen pi avize toujou ki pa wè ak yon bon je kesyon pou komite a ak lamèri ta resevwa etranje kap vini nan festivite kanavalèks yo nan eta vil wanament ye la a.
Se pa yon sekrè ni pou sitwayen kap viv wanament ni pou vizitè yo, vil wanament sal, sire pase koupyè bourik. Depi nan antre vil la; kit se nan lès an fas Repiblik Dominikèn, kit se nan antre lwès pou sa kap soti nan direksyon wout nasyonal #6 la, se fatra ki premye manb akèy pou vizitè yo. Anpil fwa deba yo poze sou kèk baz santiman nostalji kèk ansyen notab ak fis otantik yo, sou kijan wanament te bèl e pwòp nan tèl epòk. Oubyen li poze sou yon baz move konpòtman moun ki emigre nan vil la ki non selman lakoz yon eksplozyon demografik men an menm tan ki pa montre yo gen yon atachman pou vil la nan move konpòtman yap afiche sitou nan fason yo jere dechè yo pwodwi (Anpil konn jwenn agiman sa yo rayisab).
Fòk nou di tou, nan dènye tan sa yo, vil wanament sanble ak yon gwo savann san gadò. Anyen pa kontwole. Tout otorite nan tout domèn absan. Sof nan kèk enstitisyon kote ki gen bras lajan yo ke fonksyonè leta yo pa chome ditou. Si nou ta pran egzanp: Dwàn, LaMèri, DGI, ONA, tribinal ak lopital. Aprè sa, yon moun ka menm panse ke otorite yo demisyone ou tou senpleman yo pa egziste ditou. Tout moun fè sa yo pito lè yo vle ak kote yo vle. Kay ap konstwi nenpòt kote, pil fatra ak ma dlo santi se dekorasyon pou majorite ri ak Katye nan vil wanament.
Kote pwoblèm lan ye? Kiyès ki rèsponsab eta deplorab vil la?
Avan nou ale pi lwen, fòk mwen di nou ke moun wanament pwòp anpil e yo jere fatra byen, kontrèman ak sa yon moun te ka konprann, lè nap konsidere degre neglijans ak mank volonte otorite yo pou fè yon bon jesyon dechè nan vil la. Kit se moun ki emigre nan vil la, kit se moun ki pitit wanament, yo gen yon konpòtman ki merite felisite pou fason yo jere dechè yo. Sinon, pa tap gen yon sèl kote pou yon bisiklèt ta pase nan yon ri nan wanament ak fatra. Pandan 6 zan depi konsèy minisipal sa pran pouvwa a, yo poko janm rive monte alevwa egzekite yon plan jesyon dechè. E sa pa valab pou yo sèlman, se yon sitiyasyon ki gen plis pase 20 lane.
Se vre anpil moun ki genyen anpil tan ap viv nan vil la toujou ap di wanament pat sal konsa lontan. Men sa yo dwe konprann, gen yon presyon demografik ki fèt sou vil la nan yon peryòd tan rekò akoz Pak endistrièl CODEVI a ak konstriksyon Wout nasyonal #6 la ki ogmante tranzaksyon komèsyal yo sou fwontyè a. Sa vin atire plis moun emigre nan zòn lan. Donk, li pa tap janm fasil menm pou otorite ki rèsponsab te antisipe epi prepare yon solisyon efikas ak yon fenomèn parèy alevwa pou sankoutcha isi.
Nap siyale, avan te gen presyon demografik sa sou vil wanament, sitwayen yo te konn itilize espas ki pa gen kay kòm depotwa an plennè, sa pat gen gwo enpak sou imaj vil la paske fatra sa yo pat ekspoze nan antre vil la oswa nan zòn ki trè frekante. Men jodia pa gen espas konsa ankò nan vil la. Chak zòn chwazi yon kote yo depoze fatra e lè otorite bezwen boule yon ti kòb nan asenisman, yo pase pran enpe nan yo.
Otè: Jackenson ACCILIEN
Enjenyè-Agwonòm/Politològ/Jounalis
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire